Chirurgia laserowa prostaty (HoLEP)

Gruczoł krokowy co to za narząd?

Gruczoł krokowy to pojedynczy narząd będący częścią męskiego układu płciowego. Jego inne nazwy to prostata oraz stercz. Zlokalizowany jest w dnie miednicy poniżej pęcherza moczowego do przodu od odbytnicy. Wielkość gruczołu krokowego u zdrowego mężczyzny to zwykle około 20ml, narząd ten ma kształt kasztana. Przez jego środek przechodzi cewka moczowa oraz łączące się z nią przewody wytryskowe. Ponadto gruczoł krokowy połączony jest z pęcherzykami nasiennymi oraz nasieniowodami. Narząd ten pełni funkcję wydzielniczą i jest odpowiedzialny za produkcję części płynu wchodzącego w skład nasienia. Ponadto jest miejscem anatomicznego połączenia się dróg moczowych oraz płciowych.

Łagodny rozrost gruczołu krokowego – przyczyny i objawy

Wraz z wiekiem u większości mężczyzn po 40 roku życia dochodzi do łągodnego rozrostu wewnętrznej warstwy gruczołu krokowego tzw. strefy przejściowej która otacza cewkę moczową. Do dziś nie jest jasne jaka jest bezpośrednia przyczyna powiększania się tego narządu. Do czynników ryzyka zalicza się zespół metaboliczny związany z nadciśnieniem tętniczym, dyslipidemią, nietolerancja glukozy i insulinoopornością, ponadto czynnikami ryzyka są otyłość oraz czynniki genetyczne. Powiększający się gruczoł krokowy wywołuję kompresję cewki moczowej i tym samym powoduje zaburzenie oddawania moczu. Co ważne nie zawsze rozmiar gruczołu krokowego jest wprost proporcjonalny do siły nacisku tkanki na cewkę moczową i wynikające z tego zaburzenia. Wynika to z różnic w budowie anatomicznej miednicy u różnych mężczyzn. Zaburzenie przepływu moczu przez cewkę moczową może wywołać zespół objawów w języku angielskim określanym jako LUTS (lower urinary tract symptoms).

Wspomniany zespół objawów zaburzenia pracy dolnych dróg moczowych obejmuje między innymi trudność w oddawaniu moczu lub całkowite zatrzymanie moczu, częstomocz, uczucie nie pełnego opróżniania się pęcherza moczowego, zapalenia pęcherza moczowego i gruczołu krokowego, konieczność oddawania moczu w trakcie snu. Pacjenci którzy nie są odpowiednio leczeni mogą spodziewać się trwałych zaburzeń pracy dróg moczowych.

Zwiększone ciśnienie jakie musi generować przeciążony pęcherz moczowy może prowadzić do jego trwałego przerostu co wiąże się ze zmniejszeniem pojemności pęcherza oraz nadreaktywnością – pacjenci odczuwają wówczas konieczność częstego oddawania moczu. W niektórych przypadkach przeciążenie pęcherza może uszkodzić pęcherz prowadząc do jego niewydolności.

Przy bardzo dużym ciśnieniu panującym w pęcherzu może dochodzić do cofania się moczu poprzez moczowody i przewlekłego uszkodzenia nerek.

Brak możliwości pełnego opróżnienia pęcherza moczowego również wywołuje konieczność częstego odwiedzania toalety, jak również może być przyczyną ciężkich infekcji dróg moczowych oraz wytrącania się kamieni w pęcherzu moczowym.

W przypadku bardzo dużych objętości gruczołu krokowego powiększeniu ulagają również naczynia krwionośne wewnątrz tego narządu, w niektórych przypadkach może dochodzić do ich pękania i zagrażających życiu krwawieniom. Na takie krwawienia szczególnie narażeni są pacjenci przyjmujący leki przeciwkrzepliwe.

Łagodny rozrost gruczołu krokowego – diagnostyka

Diagnostyka łagodnego rozrostu gruczołu krokowego to przede wszystkim konsultacja urologiczna w trakcie której szczegółowo zostanie zebrany wywiad oraz badanie fizykalne. Stopień nasilenia objawów stwierdza się głównie na podstawie subiektywnie opisywanych przez pacjenta zaburzeń. Pomocne w tym mogą być ankiety takie jak kwestionariusz IPSS. Badanie fizykalne to między innymi badanie palcem przez odbyt które służy ocenie wielkości, spoistości oraz obecności guzów gruczołu krokowego. Wśród badań dodatkowych bardzo często wykorzystuje się USG przez brzuszne lub przez odbytnicze, rezonans gruczołu krokowego, uroflowmetrię (nie inwazyjna ocena szybkości przepływu moczu), badania z krwi takie jak PSA całkowite i wolne oraz badanie ogólne moczu. Wspomniane badania służą ocenie stopnia ciężkości objawów, współistniejących zaburzeń oraz różnicowanie łagodnego rozrostu z rakiem prostaty.

Nasz doświadczony zespół czeka na Ciebie

Leczenie łagodnego rozrostu gruczołu krokowego – metody farmakologiczne

W początkowym okresie leczenia przy niewielkich dolegliwościach wystarczy sama obserwacja i systematyczne konsultacje lekarskie. W przypadku nasilania się objawów w pierwszej linii stosuje się leki rozluźniające strukturę gruczołu krokowego tzw. alfa-blokery wśród nich najczęściej stosowanymi jest tamsulozyna. Inną grupę stanowią inhibitory 5 alfa reduktazy – enzymu odpowiedzialnego za przemianę testosteronu w dihydrotestosteron (DHT), zmniejszenie stężenia DHT skutkuje zmniejszeniem metabolizmu gruczołu krokowego i tym samym częściowym zmniejszeniem objętości i nacisku na cewkę moczową. Ponadto można stosować leki zmniejszające częstomocz oraz parcia naglące.

Trzeba podkreślić że leczenie farmakologiczne mimo swojej małej inwazyjności nie jest pozbawione wad. Wspomniane leki mają charakter głównie objawowy czyli nie usuwają przyczyny. Ponadto u części mężczyzn w trakcie leczenia może wystąpić szereg efektów ubocznych które mogą stanowić dla części znaczny dyskomfort a nawet zagrożenie zdrowia.

Leczenie łagodnego rozrostu gruczołu krokowego – metody chirurgiczne

Jeżeli leczenie farmakologiczne jest nie skuteczne lub nie akceptowane przez pacjenta kolejnym krokiem jest podjęcie leczenia chirurgicznego. Współcześnie istnieje wiele metod leczenia których celem jest zlikwidowanie nacisku na cewkę moczową, dzięki temu doprowadzamy do usunięcia przeszkody pod pęcherzowej.

Współcześnie główną rolę w chirurgicznym leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu pełnią techniki endoskopowe wykonywane przez cewkę moczową. Zabieg polega na wprowadzeniu przez cewkę moczową specjalnego endoskopu do wnętrza gruczołu krokowego. Endoskop wyposażony jest w tor wizyjny przekazujący obraz z wnętrza na monitor oraz oświetlający operowane pole. Ponadto endoskopy posiadają specjalne kanały robocze którymi do pola operacyjnego dostarczane są odpowiednie narzędzia oraz płyny płuczące zapewniające prawidłową widoczność.

Najczęściej stosowaną techniką endoskopową jest obecnie elektroresekcja gruczołu krokowego (z ang. TURP) – zabieg przeprowadzany przez cewkę moczową polegający na endoskopowym wycięciu części wewnętrznej gruczołu krokowego. Technika wykorzystuje specjalną pętlę podłączoną do generatora prądu – jego przepływ wytwarza wysoką temperaturę umożliwiającą cięcie tkanki i zamykanie krwawiących naczyń krwionośnych.

Metody endoskopowe umożliwiają również przeprowadzenie zabiegów wykorzystujących jako źródło energetyczne różnego rodzaju generatory laserowe oraz urządzenia mechaniczne zakładane czasowo lub na stałe.

Ponadto w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego można stosować bardziej inwazyjną metodę czyli adenomektomię. Jest to zabieg polegający na przerwaniu powłok jamy brzusznej, przecięciu ściany pęcherza moczowego lub torebki gruczołu krokowego i mechaniczne wyłuszczenie wnętrza gruczołu krokowego za pomocą palca. Zaletą tej operacji jest większa skuteczność niż przy zabiegach elektroresekcji gdyż usunięciu ulega cała niepotrzebna tkanka a nie tylko jej fragmenty. Współcześnie adenomektomia jest techniką rzadko stosowaną ze względu na dużą inwazyjność, mimo prób jej zmniejszenia poprzez wykorzystanie dostępu laparoskopowego oraz wykorzystania systemów robotycznych wciąż jest co raz chętniej zastępowana przez zabiegi endoskopowe przez cewkowe.

Enukleacja gruczołu krokowego laserem holmowym – zabieg HoLEP

Zabieg HoLEP (z ang. Holmium Laser Enucleation of the Prostate) to nowoczesna technika leczenia łagodnego rozrostu gruczołu krokowego za pomocą narzędzi endoskopowych wprowadzanych przez cewkę moczową. Źródłem energii wykorzystywanym do usunięcia nadmiaru tkanki jest laser holmowy. Jego unikalne właściwości umożliwiają przeprowadzenie zabiegu z bardzo duża precyzją, penetracja cieplna generowanej wiązki zwykle nie przekracza 3mm. Dodatkowo dzięki wytwarzaniu wysokiej temperatury ale na bardzo niewielkiej powierzchni umożliwia szybkie i skuteczne zamykanie przecinanych naczyń krwionośnych co umożliwia skrócenie czasu trwania zabiegu oraz ryzyko powikłań. Dzięki wykorzystaniu precyzji tego typu lasera możliwe jest dokładne odcięcie nadmiaru tkanki od okolicy zwieracza oraz pozostałych fragmentów gruczołu krokowego. Po zabiegu ilość pozostawionej patologicznej tkanki jest znikoma co skutkuje długotrwałym efektem leczenia, znacznie dłuższym niż w pozostałych technikach endoskopowych. Ponadto metoda ta pozwala przeprowadzić operację bez względu na wielkość gruczołu krokowego, często w sytuacjach gdy inne metody operacyjne na to nie pozwalają.

Źródło: https://www.cambridgeurologypartnership.co.uk/urology-info-for-patients/prostate/holep-urolift/

Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu podpajęczynówkowym lub ogólnym w pozycji leżącej. Czas zabiegu to zwykle około 60-90 minut, zależy to jednak od rozmiaru gruczołu krokowego oraz współistniejących zmian w budowie anatomicznej gruczołu krokowego.

Po zabiegu pacjent z założonym cewnikiem przewożony jest na salę wybudzeniową lub od razu na oddział celem dalszej obserwacji. Cewnik ze stałym płukaniem pęcherza moczowego utrzymywany jest przez okres około 12 godzin celem bieżącego wypłukiwania niewielkich ilości krwi jakie zwykle mogą pojawić się po zabiegu. Po jego usunięciu pacjent wykonuje kilka prób oddania moczu a następnie wypisywany jest do domu. W niektórych sytuacjach cewnik pozostaje w cewce moczowej i pęcherzu moczowym przez kilka dni a następnie jest usuwany w warunkach ambulatoryjnych.

Zwykle zaraz po zabiegu pacjenci odczuwają znaczną poprawę w zakresie siły strumienia moczu. Dolegliwości związane z parciami naglącymi, nocnym wstawaniem do toalety mogą ustąpić dopiero po kilku miesiącach po zabiegu ze względu na niezbędny okres adaptacji pęcherza moczowego do pracy w nowych warunkach. Czasem po zabiegu pacjenci mają problemy z utrzymaniem moczu zwłaszcza przy dużym wysiłku, dolegliwości te zwykle bardzo szybko ustępują w ciągu kilku do kilkunastu tygodni.

Konsekwencją przeprowadzenia operacji HoLEP jak i innych tego typu zabiegów jest brak wytrysku w trakcie orgazmu. Związane jest to z uszkodzeniem mechanizmu wytrysku wiąże się to z brakiem emisji nasienia do cewki moczowej lub jego wstecznym przepływem do pęcherza moczowego. Stan taki nie jest zagrożeniem dla pacjenta ale może powodować psychiczny dyskomfort oraz brak możliwości naturalnego zapłodnienia. Funkcje seksualne po takim zabiegu pozostają nie zmienione a w niewielkim odsetku pacjentów mogą nawet ulec poprawie.

Chirurgia laserowa prostaty (HoLEP)

Gruczoł krokowy co to za narząd?

Łagodny rozrost gruczołu krokowego – przyczyny i objawy

Łagodny rozrost gruczołu krokowego – diagnostyka

Nasz doświadczony zespół czeka na Ciebie

Leczenie łagodnego rozrostu gruczołu krokowego – metody farmakologiczne

Leczenie łagodnego rozrostu gruczołu krokowego – metody chirurgiczne

Enukleacja gruczołu krokowego laserem holmowym – zabieg HoLEP

Nasz doświadczony zespół czeka na Ciebie

Gabinet Urocentrum