Wazektomia

Name: UROCENTRUM
Address: Krowoderska 17, Kraków, małopolskie, 31-141, PL
Telephone: 12 307 44 44

Co to jest wazektomia?

Wazektomia jest chirurgiczną metodą antykoncepcyjną dla mężczyzn. Przeprowadzenie zabiegu umożliwia uzyskanie trwałego, skutecznego i potencjalnie odwracalnego efektu braku plemników w nasieniu. Wazektomia polega na trwałym przerwaniu ciągłości nasieniowodów.

Nasieniowody to parzyste przewody długości około 30cm łączące jądra z gruczołem krokowym, dzięki nim plemniki powstające w jądrach mogą dostać się do spermy uwalnianej w trakcie wytrysku z cewki moczowej. Prawidłowa ilość plemników w spermie jest warunkiem koniecznym dla zachowania prawidłowej płodności mężczyzny.

Dla kogo jest wazektomia ?

Zabieg wazektomii jest przewidziany przede wszystkim dla mężczyzn nie planujących zostanie ojcem w przyszłości lub posiadania kolejnych dzieci. Decyzję o przeprowadzeniu wazektomii powinno się podejmować jako ostateczną nie zakładając w przyszłości jej odwracania. Decyzja o wazektomii zwykle podejmowana jest przez co najmniej 30 letnich mężczyzn będących ojcami w trwałych udanych związkach małżeńskich lub partnerskich. Uważa się, że pacjenci poddający się wazektomii przed 30 rokiem życia częściej żałują podjęcia takiej decyzji niż osoby starsze. Ze względu na olbrzymi wpływ omawianego zabiegu na życie pacjenta decyzja o jego wykonaniu jest każdorazowo ustalana przez lekarza indywidualnie. Mimo wyrażenia zgody na zabieg przez pacjenta lekarz zgodnie z prawem może odmówić jego przeprowadzenia mając na uwadze dobro każdego z pacjentów.

Czy wazektomia jest odwracalna ?

Zabieg wazektomii jest odwracalny ale mężczyźni planujący w przyszłości ojcostwo muszą być świadomi że zabiegi przywrócenia ciągłości nasieniowodów nie zawsze kończą się powodzeniem. Skuteczność zabiegu odwrócenia wazektomii wacha się między 30% a 85% i wraz z czasem upływającym od operacji ulega obniżeniu. Operacja odwrócenia wazektomii jest zabiegiem znacznie bardziej skomplikowanym technicznie, może wymagać znieczulenia ogólnego, przez to jest znacznie droższa.

Alternatywnymi metodami jest wykonanie biopsji jąder lub najądrzy celem bezpośredniego pobrania plemników – zabiegi te są również inwazyjne, niektóre formy ich przeprowadzenia bardzo drogie i nie gwarantują 100% skuteczności.

Przeprowadzenie wazektomii może spowodować wytworzenie się przeciwciał przeciw plemnikowych u pacjenta który poddał się operacji, w takiej sytuacji mimo udanego zabiegu odwrócenia wazektomii jego płodność może ulec znacznemu obniżeniu. Oznacza to znaczne obniżenie szansy na zostanie ojcem.

Z powodów wymienionych powyżej pacjenci poddający się wazektomii powinni rozważyć oddanie nasienia do banku spermy. Takie postępowanie zabezpiecza ich płodność oraz zmniejsza szansę na konieczność wykonywania zabiegów operacyjnych w przypadku gdy zdecydują się na potomstwo po wazektomii. Warto pamiętać że nasienie zabezpieczone w banku spermy, lub plemniki pobrane na drodze biopsji może być wykorzystane na dzień dzisiejszy wyłącznie do procedury in-vitro (zapłodnienie zewnątrz ustrojowe) która nie jest metodą 100% skuteczną.

Jak skuteczna jest wazektomia ?

Skuteczność wazektomii można potwierdzić dopiero po co najmniej 12 tygodniach i 20 ejakulacjach od wykonania zabiegu za pomocą badania oceniającego jakość nasienia czyli seminogramu. Pacjent wykonuje takie badanie w ustalonym przez lekarza terminie w wybranym przez siebie ośrodku. Wynik należy przedstawić lekarzowi, który właściwie zinterpretuje efekt przeprowadzonego zabiegu i przekaże dalsze zalecenia. Uważa się, że plemniki nie powinny pojawiać się w nasieniu po upływie 12-18 tygodni lub 20-30 ejakulacjach od czasu zabiegu.

W sytuacji, gdy zabieg okaże się nie skuteczny można go powtórzyć jednak z reguły nie wcześniej niż po 6 miesiącach.

Skuteczność antykoncepcyjną udanej wazektomii ocenia się na około 99,95% co oznacza że ryzyko niechcianej ciąży wynosi 1 na 2000. Oznacza to że wazektomia jest bardzo skuteczną metodą męskiej antykoncepcji ale nie jest 100%. Należy pamiętać że zawsze istnieje ryzyko samoistnego połączenia nasieniowodów nawet kilka lat po przeprowadzeniu wazektomii. Z tego powodu skuteczność wazektomii można potwierdzać np. wykonując kontrolne badanie jakości nasienia co 12 miesięcy.

Co powinienem jeszcze wiedzieć ?

Zabieg wazektomii nie ma wpływu na ryzyko zakażenia się chorobami przenoszonymi płciowo, nie wpływa również na popęd płciowy, jakość erekcji, objętość, kolor, konsystencję nasienia oraz ryzyko związane z występowaniem chorób nowotworowych złośliwych.

Jak przebiega zabieg wazektomii?

Zabieg wazektomii najczęściej wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. W takim przypadku zabieg można przeprowadzić w trybie ambulatoryjnym w gabinecie diagnostyczno-zabiegowym. Procedura rozpoczyna się od zidentyfikowania powrózków nasiennych pod skórą moszny kilka centymetrów od podstawy prącia. Znieczulenie polega na wykonaniu zastrzyku bardzo cienką igłą lub wykorzystaniu urządzenia ciśnieniowego wstrzykującego lek bezpośrednio pod powierzchnię skóry. W ten sposób skóra oraz nasieniowód przebiegający pod nią zostają całkowicie znieczulone, pacjent w trakcie zabiegu odczuwa tylko niewielki dyskomfort. Podczas zabiegu można odczuwać w miejscu operowanym dotyk, ciepło oraz pociąganie. Ból w trakcie zabiegu nie powinien być odczuwalny. Jeżeli znieczulenie jest nie wystarczające można podać miejscowo dodatkową dawkę leku w głębsze warstwy tkanek. Wykonanie takiego dodatkowego zastrzyku w większości przypadków jest tylko niewielkim dyskomfortem gdyż okolica przez którą wprowadza się igłę jest już znieczulona.

Po potwierdzeniu właściwego stopnia znieczulenia skórę nad powrózkami nasiennymi rozdziela się na tępo bez użycia skalpela za pomocą specjalnego narzędzia. Powstała rana z reguły ma kilka milimetrów długości, w niektórych przypadkach gdy dostęp do nasieniowodów jest utrudniony może być dłuższa ale nie powinna przekroczyć długości jednego centymetra. Po wypreparowaniu nasieniowodu z otaczających tkanek jest on przecinany a końcówki są odpowiednio zabezpieczane. Końcówka od strony jądra najczęściej pozostaje otwarta co minimalizuje ryzyko przewlekłego bólu jądra po zabiegu. Końcówka nasieniowodu od strony gruczołu krokowego jest zamykana za pomocą elektrokoagulacji. Aby zredukować ryzyko ponownego zrośnięcia się, końcówki przeciętego nasieniowodu przekłada się do różnych przestrzeni tkankowych – dzięki temu po zabiegu nie będą one miały ze sobą fizycznego kontaktu. Otwór powstały w powrózku nasiennym zawierającym nasieniowód najczęściej zamyka się szwem chirurgicznym. Opisana procedura jest wykonywana obustronnie – osobno dla każdego z nasieniowodów. Rany są zamykane specjalnymi opatrunkami zbliżającymi (tzw. stripy) lub pojedynczymi wchłanialnymi szwami chirurgicznymi. Na okolicę ran dodatkowo można założyć niewielkie opatrunki jałowe. Ryzyko niepowodzenia zabiegu wazektomii przy opisanej powyżej technice nie powinno przekraczać 0.5%.

Opisany powyżej schemat przeprowadzenia zabiegu jest poglądowy, w indywidualnych przypadkach może wyglądać inaczej co wynika z różnic w budowie anatomicznej każdego z pacjentów. W niektórych przypadkach, aby mieć pewność prawidłowego przeprowadzenia zabiegu pobiera się do badania histopatologicznego fragment nasieniowodu. Warto zauważyć, że zabieg nawet w przypadku niezbędnych modyfikacji jest procedurą małoinwazyjną i trwa zwykle nie więcej niż czterdzieści minut. Dolegliwości pacjenta w trakcie zabiegu można określić jako nieznaczny dyskomfort. Używając 10 punktowej skali bólu pacjenci oceniają go zwykle jako 1 na 10 możliwych.

Jakie są możliwe powikłania?

Powikłania po zabiegu wazektomii są bardzo rzadkie a ich nasilenie zwykle niewielkie. Konieczność przeprowadzenia dodatkowego leczenia z powodu powikłań po wazektomii zdarza się bardzo rzadko. Niemniej możliwe powikłania zabiegu wazektomii obejmują:

Krwiak lub infekcja w miejscu przeprowadzenia zabiegu
Zapalenie najądrza
Bolesny ziarniniak nasieniowodu
Przewlekły ból moszny, nasieniowodu, jądra, najądrza
Atrofia jądra
Reakcja alergiczna na lek znieczulający w tym wstrząs anafilaktyczny będący stanem bezpośredniego zagrożenie życia

Jakie są przeciwwskazania do przeprowadzenia wazektomii ?

Wazektomii nie powinno się przeprowadzać, gdy:

Pacjent chce w przyszłości zostać ojcem pierwszego lub kolejnych dzieci
Aktywne są infekcje np. katar, ból gardła, kaszel, gorączka, zmiany zapalne skóry itp.
U pacjenta stwierdzono ciężkie zaburzenia krzepnięcia
U pacjenta stwierdzono w przeszłości alergię na środki wykorzystywane do znieczulenia miejscowego takie jak lignokaina – w takim przypadku trzeba rozważyć przeprowadzenie zabiegu w znieczuleniu ogólnym.
Pacjent przyjmuje leki przeciwkrzepliwe – w takich przypadkach, jeżeli to możliwe leki przeciwkrzepliwe powinny być czasowo odstawione przez lekarza który taki lek przepisał. Ewentualnie można zastosować heparynę drobnocząsteczkową jako tak zwaną terapię pomostową na czas operacji oraz okres gojenia który zwykle trwa około 7 dni.

Jak należy przygotować się do zabiegu wazektomii ?

Należy poinformować lekarza o wszystkich chorobach przewlekłych, przebytych zabiegach, znieczuleniach, alergiach oraz przekazać w formie pisemnej listę leków przyjmowanych na stałe oraz doraźnie
Należy poinformować o wszelkich wszczepionych ciałach obcych takich jak protezy, stenty, rozruszniki serca, sztuczne zastawki serca, protezy naczyniowe itp
Należy poinformować o przebytej infekcji MRSA (metycylinooporny gronkowiec złocisty)
Należy usunąć owłosienie okolicy łonowej w tym skóry moszny około 3 dni przed zabiegiem
Nie należy spożywać alkoholu oraz substancji psychoaktywnych co najmniej 48h przed zabiegiem
W dniu zabiegu można spożywać pokarmy i płyny normalnie – nie należy być na czczo
W dniu zabiegu należy wziąć prysznic i użyć mydła antybakteryjnego do dokładnego umycia skóry moszny oraz prącia w tym napletka po jego odciągnięciu
Należy wykonać badania z krwi: morfologia, APTT, INR, glukoza, sód, potas, HbsAg, Anty-HCV około 14 dni przed zabiegiem. Jeżeli wyniki badań okażą się być nie prawidłowe należy je niezwłocznie przekazać lekarzowi wykonującemu zabieg (osobiście zgłaszając się do przychodni lub drogą elektroniczną). W przypadku wyników prawidłowych wystarczy je zabrać ze sobą w dniu zabiegu.
Jedną tabletkę leku Dexak należy przyjąć ok 2-3 godziny przed zabiegiem – tabletka przeciwbólowa dostępna bez recepty.

Po zabiegu:

Ze względu na zastosowane znieczulenie i stres związany z zabiegiem nie zaleca się prowadzenia pojazdów mechanicznych przez okres 24 godzin po zabiegu. Bezpośrednio po zabiegu należy unikać przebywania w pozycji stojącej. Najlepiej udać się bezpośrednio do domu taksówką lub samochodem prowadzonym przez osobę towarzyszącą.
Przez 48 godzin po zabiegu należy unikać spożywania alkoholu oraz jakichkolwiek substancji psychoaktywnych, wskazane jest prowadzenie spoczynkowego trybu życia – najlepiej w pozycji leżącej. Zredukuje to ryzyko powstania krwiaków oraz obrzęku moszny.
Przez 48 godzin po zabiegu należy nosić ciasną bieliznę która będzie uciskać okolicę operowaną.
W pozycji leżącej dodatkowo pod jądra można podłożyć niewielki ręcznik tak aby jądra były uniesione nieco powyżej poziomu brzucha. Na leżąco również obowiązuje ciasna bielizna.
Prysznic można wziąć najwcześniej po 24 godzinach po zabiegu, kąpiel dopiero po 3 dobach.
Aktywność seksualna, pływanie na basenie lub w innych zbiornikach, intensywna aktywność fizyczna możliwa jest dopiero po 7 dobach po zabiegu pod warunkiem prawidłowego zagojenia się ran pooperacyjnych.
Nasienie przez kilka tygodni po zabiegu może mieć zmieniony, brązowy kolor – jest to związane z dostaniem się niewielkiej ilości krwi do wnętrza nasieniowodu.
Skóra moszny w okolicy przeprowadzonego zabiegu może być obrzęknięta oraz zasiniona przez kilka dni.
W razie wątpliwości związanych z gojeniem się ran, pojawieniu się wysięku z rany lub wystąpienia innych dolegliwości należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym.
W razie ostrych dolegliwości, gorączki, dreszczy, intensywnego krwawienia pilna konsultacja urologiczna u lekarza prowadzącego a w razie braku możliwości jej uzyskania pilna konsultacja na najbliższym szpitalnym oddziale ratunkowym.
Jeżeli w trakcie zabiegu został pobrany fragment tkanki do badania histopatologicznego należy się osobiście zgłosić po jego odbiór zwykle po upływie około trzech do czterech tygodni. Odebrany wynik należy przedstawić lekarzowi prowadzącemu celem uzyskania jego interpretacji.
Oddanie nasienia w miejscu jego analizy na drodze masturbacji po 12 tygodniach od daty przeprowadzenia zabiegu wazektomii. Oddając nasienie do analizy należy poinformować laboratorium że jest to kontrolne badanie po zabiegu wazektomii. Odebrany wynik należy przedstawić lekarzowi prowadzącemu celem uzyskania jego interpretacji.